Tuzun Yapısı ve Tarihçesi

Tuzun Yapısı ve Tarihçesi

Tuz yaşamsal öneminden ötürü en çok kullanılan; gıdalarda tat vermek ve kokuşmasını önlemek için öteden beri kullanılan bir mineraldir. İnsanın tuzu kullanmaya başlaması kesin olmamakla birlikte oldukça eskiye milattan önce on bin yılına gider.

Çin’de milattan önce üç bin yıllarında tuz üretildiği düşünülmektedir. Tuzla ilgili ilk yazılı belgeler milattan önce iki bin iki yüz elli yıllarına dek uzanır. Tuz ticareti de baharat ticareti gibi önemli kervan yollarını doğurmuştur.

Heredot zamanında Suriye limanlarıyla, İran Körfezi arasında tuz ticareti çöl üzerinden yapılmaktaydı. Dinyeper nehri kolları üzerinde tuz kaynakları, güney Rusya’da yaşayanlarla Egeliler arasında ticaretin gelişmesini sağlamıştır. Bazı yerlerde tuz para yerine geçmiştir, Romalı askerlere tuz satın almaları için aylık (Salaria) verilmiştir.

Orta çağda ise maden üretimi durdurulmasına karşın tuz üretimi sürdürülmüştür. Bu olayda, tuzun önemi konusunda açık bir göstergedir.

Tuzun kimyasal Yapısı Nasıldır?

Kristalleşen tuz Na ve Cl iyonlarından oluşur. Tuz saf halde iken yaklaşık % 40 Sodyum, % 60 Klor’dan meydana gelir. Yüksek basınç altında plastik özellik gösteren tuzun özgül ağırlığı 2,1 - 2,55 gr/cm3 arasında değişir. Erime noktası 800, 8oC, Kaynama noktası ise 1.412oC’dır.

Doğadan üretildiği şekliyle rengi gri, sarı, kırmızı hatta mavi ve yeşil olabilir. Bu renk farklılıkları üretildiği kaynak özelliklerine göre değişir. Tuz saf halde iken şeffaf veya renksizdir.

Tuz Adı Nereden Gelmektedir?

Fransızların Sel, İtalyanların Sal, İngilizlerin Salt, Almanların Salz kelimeleri, esas itibarıyla tuz anlamına gelen Latince Sal kökünden gelmektedir. Türkçemizde kökü Latinceden gelme, tuzla ilgili birçok sözcükler farkında olmadan kullanılmaktadır.

Buna en iyi örnek Salamura kelimesi latince “Salmacudus” Sal ve Maria kelimelerinin birleşmesinden meydana gelmiş olup, tuzlu su anlamını taşımaktadır.

Nitekim tuzun kullanımı bildiğimiz yerler dışında, salamura için turşu için, yaraların çabuk iyileşmesi, akan kanın durması, yaranın mikrop kapmaması ve çabuk iyileşmesi içinde tuz tarih boyunca yoğun olarak kullanılmıştır.